Thờ Mẫu là một trong những tín ngưỡng có bề dày lịch sử lâu đời nhất ở Việt Nam. Truyền rằng, ban đầu, nhân dân ta thường thờ Mẫu Tam Phủ: Mẫu Thượng Thiên, Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải.
Về sau, trong giai đoạn từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 18, xã hội luôn có những biến động. Cuộc sống của nhân dân vô cùng khó khăn. Sự bấp bênh, không ổn định là tình trạng chung cho cuộc sống của mọi tầng lớp xã hội. Điều đó khiến cho người ta mong có một sức mạnh kỳ diệu để giải phóng con người ra khỏi chế độ phong kiến đang suy yếu, một xã hội rối loạn với các cuộc khởi nghĩa triền miên. Vì thế, họ cần có một Mẫu nữa, Mẫu này phải ở cõi nhân sinh mà sự hiện diện của bà ở khắp mọi nơi, gần gũi với những con người.
Và thế là cũng trong thời gian ấy, tức là khoảng thế kỉ 16, tín ngưỡng thờ Mẫu bản địa Việt Nam đã thờ thêm một “Mẫu” mà đáp ứng được nguyện vọng đó của nhân dân. Đó là Mẫu Liễu Hạnh.
Sự xuất hiện của Thánh Mẫu Liễu Hạnh đã làm cho tín ngưỡng thờ Mẫu nâng lên một trình độ cao hơn và toàn diện hơn. Chúng ta đều biết nếu như từ tín ngưỡng thờ Mẫu đến tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ đã có một sự phát triển từ cụ thể lên phổ quát, thì từ tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ đến tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ lại có sự phát triển ở chỗ tính phổ quát ấy được bổ sung bằng sự gần gũi với cuộc sống bên cạnh những quan niệm nhân sinh và vũ trụ. Nó thể hiện tính hệ thống cao hơn, đặc biệt là trong những nghi thức, lễ hội.
Thực tế hiện nay, đa số trong các điện thờ chỉ có Tam Tòa Thánh Mẫu. Trong đó tượng Mẫu Liễu Hạnh được đặt ở giữa và hai bên là Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải và không có tượng Mẫu Thượng Thiên. Có lẽ bởi dân gian cho rằng Mẫu Liễu Hạnh cũng vốn là con gái của Ngọc Hoàng, có thể đồng thời là hóa thân của Mẫu Thượng Thiên. Hoặc cũng có ý kiến cho rằng phải chăng Mẫu Thượng Thiên vì ở quá xa trên tận trời cao, không gắn với nhu cầu thực tế, cuộc sống hàng ngày của người dân nên bị lãng quên?
Nhưng dù sao chăng nữa thì vẫn cần phải khẳng định rằng Mẫu Liễu Hạnh xuất hiện đã giúp cho những vị thần linh trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ gần với đời thường, với trần gian.
