Không biết tự bao giờ, người Việt đã có tục thờ cúng gia tiên. Đó là cách để con cháu tỏ lòng tưởng nhớ, hiếu thảo của mình với người đã khuất. Đồng thời điều này cũng mang lại niềm tin, chỗ dựa giúp con cháu vươn lên phấn đấu trong xã hội. Thường thì mỗi vùng miền, mỗi gia đình đều có một nét riêng trong tục thờ cúng. Tuy nhiên, về phong thủy bài trí phòng thờ cũng có một số điểm chung nhất định.
Vị trí của phòng thờ
- Trong ngôi nhà truyền thống nhiều gian của người Việt: Bàn thờ tổ tiên thường đặt tại gian chính – gian tiếp khách. Tuy nhiên, nếu có không gian vẫn nên làm gian thờ riêng biệt bởi tránh được việc đi từ ngoài cửa vào đã nhìn thấy bàn thờ, hình ảnh tổ tiên, tránh việc đón nhận nhiều sát khí từ ngoài vào, hoặc dễ có gió thổi làm động bát hương, tránh được việc người khấn đứng quay lưng ra cửa, sẽ có cảm giác bất an, khó tập trung tư tưởng khi khấn.
- Với nhà chung cư: Bàn thờ vẫn phải đảm bảo sự thông thoáng, nhưng kín đáo và thống nhất về hình thức sao cho tương ứng với không gian căn hộ.
Nguyên tắc chiếu sáng ở phòng thờ
- Phòng thờ thường được bố trí có diện tích nhỏ, do vậy bạn nên chọn những đèn treo nhỏ cho tương xứng với phòng, tránh treo các loại đèn chùm lớn gây mất cân đối. Cần lưu ý là bố trí ánh sáng đèn không được chiếu thẳng vào người ngồi khi hành lễ cúng bái.
- Nếu tường sơn của phòng thờ có màu sáng thì không nên lắp nhiều bóng đèn sẽ ảnh hưởng đến tính chất trang nghiêm của nơi thờ cúng.
- Tường có treo tranh nên bố trí hai đèn âm tường cân xứng hai bên bức tranh.
- Hoặc nếu trong phòng thờ có cửa sổ thì nên bố trì rèm phù hợp để tiết chế bớt ánh sáng.
Bài trí trên bàn thờ
- Bát hương là trung tâm: Thông thường có 1 đến 3 bát hương, bát hương ở giữa thờ chung thần linh thổ địa, bát hương hai bên là thờ gia tiên và bà cô ông mãnh.
- Phía trước bát hương: Ở giữa bày cái đài nhỏ, với ba chén đựng nước sạch. Hai bên là hai đĩa bày hoa quả tươi và trầu cau, hoặc tiền vàng mã.
- Phía sau bát hương: Thường là bộ bình để hoa tươi, hương và nến. Tùy theo chất liệu mà sự bày trí cũng khác. Thường là đồ sứ và đồ đồng.
Bố trí hoành phi, câu đối
- Hoành phi thường được sơn son chữ vàng, có bức hoành phi hình cuốn thư. Chữ viết trên hoành phi đều tỏ lòng tôn kính của con cháu đối với tổ tiên, ghi tụng công đức của tổ tiên, ghi lại những lời răn dạy con cháu, hoặc thể hiện ước nguyện cầu mong sự bình an, thái bình.
- Hai bên bàn thờ còn có đôi câu đối. Ngoài dùng trang trí, đôi câu đối còn ghi lại những lời răn dạy con cháu những giá trị đạo đức truyền thống, ca ngợi truyền thống của dòng họ hoặc cầu mong thái bình, thịnh vượng.
