Cúng tất niên là một trong những lễ cúng quan trọng vào dịp cuối năm của người Việt. Theo truyền thống tâm linh, lễ cúng tất niên điều được các gia đình, cơ quan tổ chức thực hiện nghi lễ cúng để tạ ơn trời đất, thần linh ông bà để che chở gia đình trong suốt một năm qua.
1, Cúng tất niên là gì? Ý nghĩa của lễ cúng tất niên
Như đã nói ở trên, lễ tất niên là nghi lễ nhằm kết thúc một năm cũ chuẩn bị bước sang năm mới. Vào ngày này, mỗi gia đình điều chuẩn bị lễ vật để dâng lên các vị thần và chư vị tiên linh ông bà. Đây cũng chính là dịp để các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, cùng nhau nhìn lại một năm cũ đã qua.
Lễ tất niên thường được các gia đình thực hiện vào chiều hoặc tối của ngày 30/2021 nếu là năm có tháng 12 đủ, nếu năm nào tháng 12 là tháng thiếu thì cúng vào ngày 29
2, Mâm cúng tất niên gồm lễ vật gì?
Tùy theo vùng miền cũng như truyền thống tín ngưỡng của từng vùng miền, lễ vật trong lễ tất niên ít nhiều cũng có những khác biệt. Ngoài ra, tùy vào điều kiện kinh tế của từng gia chủ thì việc chuẩn bị lễ cúng cũng sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên, dù mâm cúng đơn giản hay cầu kì thì bắt buộc cũng phải có lễ vật sau:
- Đèn cầy
- Gạo
- Muối
- Rượu
- Trà
- Giấy chứng tất niên
- Bánh hộp+ kẹo
- Trái cây
- Hoa cúc kim cương
- Nhang rồng phụng
- Trầu cau
- Cháo trắng
- Chè
- Xôi gấc
- Tam sên
- Gà luộc
- Heo sữa quay
- Bánh hỏi
- Bánh chưng
- Chả lụa.
3, Văn khấn mâm cúng tất niên trong nhà
Văn khấn lễ tất niên trong nhà. Cụ thể như sau:
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Chúng con xin kính lạy chín phương trời, chúng con cầu xin kính lạy mười phương chư Phật, chúng con cầu xin kính lạy chư Phật mười phương.
Chúng con xin kính lạy các ngài Hoàng thiên, chúng con cầu xin các ngài Hậu Thổ, chúng con cầu xin chư vị Tôn thần.
Chúng con xin kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Chúng con xin kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng, chúng con cầu xin chư vị Đại Vương.
Chúng con xin kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Chúng con xin kính lạy các ngài Ngũ phương, chúng con xin kính lạy Ngũ Thổ, chúng con xin kính lạy Long mạch, chúng con xin kính lạy Tài thần, chúng con cầu xin Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Chúng con xin kính kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, chúng con cầu xin Tiên linh nội ngoại họ: ……………..
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm: ………….. là ngày lành tháng tốt trong năm
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………………………………………….
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………..
Chúng con cầu xin trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Hôm nay là ngày 30 tết chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh lễ vật thành tâm với phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, chúng con kính dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ phong tục với tuệ trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám lễ vật của chúng con, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lậy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lậy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lậy)
4, Mâm cúng tất niên gồm những gì?
Đối với mâm cúng lễ, tuỳ vào điều kiện mỗi nhà cũng như phong tục tập quán của mỗi vùng mà có sự khác nhau. Đối với người dân miền Bắc, bữa ăn tất niên đón giao thừa phải đầy đủ các món ăn ngon như gà luộc, thịt đông, củ hành ngâm, giò lụa,… cùng mâm cúng ngoài trời. Tuy nhiên, người miền Nam lại đơn giản hơn với kẹo, mứt, trái cây để cúng kiếng…
Tuy nhiên, dù là ở đâu thì mâm cỗ cũng phải có một số thành phần bắt buộc theo phong tục của người Việt Nam gồm: hương hoa, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng, cỗ mặn được bầy biện đầy đặn, trang nghiêm.
