“Đến hẹn lại lên”, cứ tới dịp tháng 9, tháng 10 âm lịch hàng năm, nhân dân, du khách thập phương trong Nam, ngoài Bắc lại nô nức về dự lễ đền Ông Hoàng Mười (xã Hưng Thịnh – Hưng Nguyên, Nghệ An).
Theo truyền thuyết, Ông Hoàng Mười là một “Đức Thánh Minh” trong hàng các ông quan Hoàng của tín ngưỡng Đạo Mẫu, được nhiều người ngưỡng mộ và được thờ ở nhiều địa phương trong nước. Ông được giao cai quản về tâm linh – trấn giữ một vùng non nước dọc sông Lam, nên những nơi thờ Tứ Phủ theo Đạo mẫu Nghệ An đều thờ ông, nhưng chỉ là phối thờ. Còn đền thờ chính Ông Hoàng Mười là ở xã Hưng Thịnh – Hưng Nguyên, Nghệ An. Đền có tên là đền Xuân Am (theo địa danh làng Xuân Am) hay Mỏ Hạc Linh Từ (theo địa hình thế đất núi sông của thuyết phong thủy).
Lễ hội đền Ông Hoàng Mười diễn ra từ mùng 8 đến 10/10 ÂL. Trước đó, trong suốt tháng 9, tháng 10 ÂL, trung bình mỗi ngày đền đã đón khoảng hàng trăm lượt du khách về làm lễ. Đông nhất vẫn là khách đến từ các tỉnh phía Bắc như Hà Nội, Cao Bằng, Lạng Sơn, Ninh Bình…
Lễ hội đền Ông Hoàng Mười gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm lễ khai quang, lễ rước bài vị, đạo sắc từ làng Xuân Am về đền, lễ yết cáo, lễ đại tế và cuối cùng là lễ tạ. Phần hội gồm các trò chơi dân gian diễn ra trong hai ngày mùng 9 và mùng 10 hấp dẫn nhân dân và du khách tham gia như giải bóng chuyền các xã, trò chơi nhảy bao bố, kéo co, chọi gà, giao lưu văn nghệ …
Cùng với các lễ hội trong tỉnh, Lễ hội đền Ông Hoàng Mười có vị thế hết sức quan trọng trong đời sống tâm linh của nhân dân. Hơn nữa, đền lại nằm ở vị trí có cảnh quan đẹp, trung tâm, gắn với vùng du lịch Lâm Viên Núi Quyết nên lễ hội đền Ông Hoàng Mười ngày càng trở thành mộ điểm đến, một sự kiện thu hút du khách gần xa.
