Thí thực là bố thí, theo đó cúng thí thực là việc bố thí thông qua việc thờ cúng.
Chúng ta có quan niệm này vì theo tinh thần Đạo Phật những người bị chết oan, tai nạn, chết trẻ…, chưa tái sinh và không có người cúng thức ăn cho họ nên luôn có cảm giác đói khổ. Hơn nữa, chẳng mấy ai trong số đó hiểu rằng chết là để chuyển sinh hay họ chẳng thể nào có cơ hội thưởng thức thức ăn như khi còn sống nên tâm họ vẫn hướng tới những món đồ đó đầy khao khát.
Những người này phần đông sinh vào cảnh giới thấp như địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh và luôn tự cảm thấy mình đói khát. Và hãy thử tưởng tượng như chính chúng ta đang là những kẻ đói thì luôn thèm ăn, không thể nghĩ tới điều gì khác huống gì là đạo lý của cuộc đời.
Đức Phật dạy: “Này các Tỳ-kheo, ít hơn là các chúng sinh sau khi chết từ thân người, được tái sinh làm người lại. Và nhiều hơn là các chúng sinh sau khi chết từ thân người, phải tái sinh vào cõi ngạ quỷ”. Những chúng sinh trong loài quỷ này, đa số chịu nhiều sự đói khát và có hình thù quái lạ phần nhiều cầu mong sự cúng thí thực phẩm của người đời.
Vì thế, chúng ta thường tổ chức các nghi lễ với vật phẩm vật hiến cúng và đối tượng thọ nhận phải có sự tương ứng.
Trong văn hóa cúng bái dân gian ở nước ta, mỗi khi cúng, người ta thiết lập bàn gọi là bàn thượng và bàn hạ. Bàn thượng cúng hoa, bông trái và nước trong tinh khiết dành cúng chư thiên và các chúng sinh ở cảnh giới cao, gọi là bàn Thiên.
Bàn hạ là cúng thức ăn thông thường như người đang sống thường dùng như cơm, cháo, bánh trái để cúng cho các hương linh, gọi là bàn hương linh.
Người cúng thỉnh sư đọc tụng chân ngôn, cầu sự gia trì của Phật và Bồ-tát giúp cho chúng hương linh (ngạ quỷ) được thọ dụng no đủ và thoát khổ.
Khoa cúng thí thực
NGHI THỨC THÍ THỰC CÔ HỒN
TÁN PHẬT
Dung nhan Phật tốt lạ lùng
Hào quang soi sáng khắp cùng mười phương
Từ bi oai đức khôn lường
Ra đời tế độ sáu đường chúng sanh
Được thấy tướng lại nghe danh
Cũng nhờ phước đức căn lành trồng sâu
Thế tôn đủ tướng nhiệm mầu
Làm cho muôn loài cúi đầu quy y.O
ĐẢNH LỄ TAM BẢO
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả đức Phật ba đời thường trú trong mười phương. (1 lạy) O
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả tôn Pháp ba đời thường trú trong mười phương. (1 lạy) O
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả hiền thánh Tăng ba đời thường trú trong mười phương. (1 lạy) O
TÁN LƯ HƯƠNG
Cành dương nước pháp
Rưới khắp ba ngàn
Tánh không tám đức sạch trần gian
Pháp giới rộng thênh thang
Tội nghiệp tiêu tan
Lửa đỏ hoá sen vàng
Nam mô Thanh Lương Địa Bồ-tát Ma-ha-tát. (3 lần) O
CHÚ ĐẠI BI
Nam mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ-tát. (3 lần) O
Thiên thủ thiên nhãn vô ngại đại bi tâm đà la ni.
Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da.
Nam mô a rị da, bà lô kiết đế thước bát ra da, bồ đề tát đỏa bà da, ma ha tát đỏa bà da, ma ha ca lô ni ca da. Án, tát bàn ra phạt duệ, số đát na đát tỏa.
Nam mô tất kiết lật đỏa y mông a rị da, bà lô kiết đế thất Phật ra lăng đà bà.
Nam mô na ra cẩn trì, hê rị ma ha bàn đa sa mế, tát bà a tha đậu du bằng, a thệ dựng, tát bà tát đa, na ma bà dà, ma phạt đạt đậu, đát điệt tha. Án, a bà lô hê, lô ca đế, ca ra đế, di hê rị, ma ha bồ đề tát đỏa, tát bà tát bà, ma ra ma ra, ma hê ma hê rị đà dựng, cu lô cu lô yết mông, độ lô độ lô phạt xà da đế, ma ha phạt xà da đế, đà ra đà ra, địa rị ni, thất Phật ra da, dá ra dá ra. Mạ mạ phạt ma ra, mục đế lệ, y hê di hê, thất na thất na, a ra sâm Phật ra xá lợi, phạt sa phạt sâm, Phật ra xá da. Hô lô hô lô ma ra, hô lô hô lô hê rị, ta ra ta ra, tất rị tất rị, tô rô tô rô, bồ đề dạ bồ đề dạ, bồ đà dạ bồ đà dạ, di đế rị dạ, na ra cẩn trì, địa rị sắc ni na, ba dạ ma na, ta bà ha. Tất đà dạ, ta bà ha. Ma ha tất đà dạ, ta bà ha. Tất đà dủ nghệ, thất bàn ra dạ, ta bà ha. Na ra cẩn trì, ta bà ha. Ma ra na ra, ta bà ha. Tất ra tăng a mục khê da, ta bà ha. Ta bà ma ha a tất đà dạ, ta bà ha. Giả kiết ra a tất đà dạ, ta bà ha. Ba đà ma yết tất đà dạ, ta bà ha. Na ra cẩn trì bàn đà ra dạ, ta bà ha. Ma bà lợi thắng kiết ra dạ, ta bà ha.
Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị da, bà lô kiết đế, thước bàn ra dạ, ta bà ha.
Án, tất điện đô, mạn đa ra, bạt đà dạ, ta bà ha. (3 lần) O
KỆ KHAI KINH
Phật pháp rộng sâu rất nhiệm mầu
Trăm nghìn muôn kiếp khó tìm cầu
Con nay nghe thấy chuyên trì tụng
Nguyện hiểu Như Lai nghĩa nhiệm mầu.
Nam mô Thập Phương Thường Trụ Tam Bảo. (3 lần) O
(Nếu có thời gian thì nên tụng thêm kinh A Di Đà,…)
MÔNG SƠN THÍ THỰC
Nam mô Diện Nhiên Vương Bồ-tát. (3 lần) O
Lửa dữ bừng bừng cháy bốn bên
Cô hồn nóng bức khổ triền miên
Cô hồn nếu muốn sinh Tịnh độ
Nghe tụng theo đây kệ Phật truyền
Nếu ai muốn thấy và muốn hiểu
Chư Phật có mặt trong ba đời
Người ấy phải quán chiếu pháp giới
Tất cả đều do tâm mà thôi. O
CHÚ PHÁ ĐỊA NGỤC
Án, dà ra đế dạ ta bà ha. (3 lần) O
CHÚ THỈNH CÔ HỒN
Nam mô bộ bộ đế rị, già rị đa rị đát tha nga đa đa. (3 lần) O
CHÚ GIẢI OAN KIẾT
Án, tam đà ra dà đà ta bà ha. (3 lần) O
Nam mô Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh. (3 lần) O
Nam mô Thường Trụ Thập Phương Phật
Nam mô Thường Trụ Thập Phương Pháp
Nam mô Thường Trụ Thập Phương Tăng
Nam mô Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật
Nam mô Đại Bi Quán Thế Âm Bồ-tát
Nam mô Minh Dương Cứu Khổ Địa Tạng Vương Bồ-tát
Nam mô Khải Giáo A Nan Đà Tôn Giả. (3 lần) O
QUAY VỀ NƯƠNG TỰA
Quay về nương tựa Phật, quay về nương tựa Pháp, quay về nương tựa Tăng.
Quay về nương tựa Phật, người đưa đường chỉ lối cho con trong cuộc đời.
Quay về nương tựa Pháp, con đường của tình thương và sự hiểu biết.
Quay về nương tựa Tăng, đoàn thể của những người nguyện sống cuộc đời tỉnh thức. (3 lần) O
Phật tử đã tạo bao nghiệp ác
Đều do vô thỉ tham, sân, si
Từ thân, miệng, ý phát sinh ra
Tất cả Phật tử đều sám hối. O
Chúng sanh đã tạo bao nghiệp ác
Đều do vô thỉ tham, sân, si
Từ thân, miệng, ý phát sinh ra
Tất cả chúng sanh đều sám hối. O
Cô hồn đã tạo bao nghiệp ác
Đều do vô thỉ tham, sân, si
Từ thân, miệng, ý phát sinh ra
Tất cả cô hồn đều sám hối. O
Nguyện cứu độ chúng sanh các cõi
Nguyện dứt trừ nghiệp tội khổ đau
Nguyện tu pháp Phật nhiệm mầu
Nguyện thành quả Phật thẳm sâu đào vàng. O
CHÚ DIỆT ĐỊNH NGHIỆP
Án, bát ra mạt lân đà nảnh ta bà ha. (3 lần) O
CHÚ DIỆT NGHIỆP CHƯỚNG
Án, a lỗ lặc kế ta bà ha. (3 lần) O
CHÚ KHAI YẾT HẦU
Cán, bộ bộ đế rị, già rị đa rị, đát tha nga đa da. (3 lần) O
CHÚ TAM MUỘI DA GIỚI
Ấn, tam muội da tát đỏa phạm. (3 lần) O
CHÚ BIẾN THỰC
Nam mô tát phạ đát tha, nga đa phạ lồ chỉ đế. Án, tam bạt ra, tam bạt ra hồng. (3 lần) O
CHÚ BIẾN THUỶ
Nam mô tô rô bà da, đát tha nga đa đa, đát điệt tha. Án, tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô, ta bà ha. (3 lần) O
CHÚ NHẤT TỰ THUỶ LUÂN
Án, noan noan noan noan noan. (3 lần) O
CHÚ NHŨ HẢI
Nam mô tam mãn đa một đà nẫm án noan. (3 lần) O
Nam mô Đa Bảo Như Lai
Nam mô Bảo Thắng Như Lai
Nam mô Diệu Sắc Thân Như Lai
Nam mô Quảng Bác Thân Như Lai
Nam mô Ly Bố Uý Như Lai
Nam mô Cam Lồ Vương Như Lai
Nam mô A-di-đà Như Lai. O
Thần chú gia trì thức ăn tịnh
Cúng khắp mười phương chúng Phật tử
Nguyện đều no đủ bỏ xan tham
Mau thoát u minh sinh Tịnh độ
Quy y Tam Bảo phát Bồ đề
Rồi sẽ đạt thành đạo vô thượng
Công đức đi về cõi vị lai
Tất cả Phật tử cùng tiếp nhận. O
Thần chú gia trì thức ăn tịnh
Cúng khắp mười phương chúng mọi loài
Nguyện đều no đủ bỏ xan tham
Mau thoát u minh sinh Tịnh độ
Quy y Tam Bảo phát Bồ đề
Rồi sẽ đạt thành đạo vô thượng
Công đức đi về cõi vị lai
Tất cả mọi loài cùng tiếp nhận. O
Thần chú gia trì thức ăn tịnh
Cúng khắp mười phương chúng cô hồn
Nguyện đều no đủ bỏ xan tham
Mau thoát u minh sinh Tịnh độ
Quy y Tam Bảo phát Bồ đề
Rồi sẽ đạt thành đạo vô thượng
Công đức đi về cõi vị lai
Tất cả cô hồn cùng tiếp nhận. O
(Cầm khánh đến bàn thờ vong đọc)
Này các vị Phật tử
Tôi nay xin cúng dường
Thức ăn biến mười phương
Phật tử đều tiếp nhận
Nguyện đem công đức này
Hồi hướng về tất cả
Phật tử và chúng tôi
Đều trọn thành Phật đạo. O
Này tất cả mọi loài
Tôi nay xin cúng dường
Thức ăn biến mười phương
Mọi loài đều tiếp nhận
Nguyện đem công đức này
Hồi hướng về tất cả
Mọi loài và chúng tôi
Đều trọn thành Phật đạo. O
Này các chúng cô hồn
Tôi nay xin dâng cúng
Thức ăn biến mười phương
Cô hồn đều tiếp nhận
Nguyện đem công đức này
Hồi hướng về tất cả
Cô hồn và chúng tôi
Đều trọn thành Phật đạo. O
CHÚ THÍ THỰC VÔ GIÁ
Án, mục lực lăng ta bà ha. (3 lần) O
CHÚ PHỔ CÚNG DƯỜNG
Án, nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhựt ra hồng. (3 lần) O
(Sau khi đọc xong, trở lại chỗ cũ, ngồi xuống tụng)
MA HA BÁT NHÃ
BA LA MẬT ĐA TÂM KINH
Đức Bồ-tát hiệu Quán Tự Tại
Dày công tu huệ mới mở mang
Chân như một ánh linh quang
Chiếu soi năm uẩn đều không có gì
Bát Nhã huệ soi đi khắp chốn
Đứt mọi đường khổ khốn tại nàn
Xá Lợi tâm chớ nghi nan
Sắc ký nào khác cái không đâu mà
Cái không nọ nào xa cái sắc
Sắc là không, không sắc như nhau
Thọ, tưởng, hành, thức khác đâu
Chân không xét cũng một màu thế thôi
Này Xá Lợi nghỉ coi có phải
Những pháp không xét lại thực là
Chẳng sinh, chẳng dứt đó mà
Sạch dơ thêm bớt cũng là chân không
Ấy vậy phải xét thông mọi lẽ
Như hư không sắc vẻ gì đâu
Thọ, tưởng, hành, thức sạch làu
Nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt còn đâu nương nhờ
Thân, ý cũng hững hờ như thế
Lục trần kia cũng kể là không
Đã không nhãn giới suốt thông
Đến ý thức giới cũng không thấy gì
Vô vô minh nương chi mà có
Bổn tánh không soi nó phải tiêu
Đã không lão tử hiểm nghèo
Còn đâu già chết hồn theo quấy rầy
Khổ, Tập, Diệt, Đạo không thay
Trí còn không có đắc này được đâu
Vô sở đắc là câu tuyệt diệu
Bồ-tát xưa khéo liệu đường tu
Chân không bổn tánh như như
Nhờ huệ Bát Nhã thật hư soi làu
Không ngăn ngại còn đâu lo sợ
Mộng tưởng không tâm chẳng đảo điên
Chân như bổn tánh thiên nhiên
Niết Bàn cõi ấy chứng nên đạo mầu
Tam thế Phật ngồi cao chín quả
Thảy đều nhờ Bát Nhã tu nên
Bát Nhã này rất thiêng liêng
Lấy đại thần chú giúp nên đạo thiền
Ấy thần chú đại minh sáng chói
Chú vô thượng vòi vọi cao xa
Vô đẳng đẳng chú ấy mà
Gồm đủ thần lực thật là tối linh
Những khổ não thênh thênh trừ hết
Lời nói này chân thật chẳng ngoa
Vậy nên Bát Nhã thuyết qua
Này câu thần chú niệm ra như vầy:
Yết đế, yết đế, bala yết đế,
Ba la tăng yết đế, bồ đề ta bà ha. (3 lần) O
CHÚ VÃNG SANH TỊNH ĐỘ
Nam mô a di đa bà dạ. Đa tha dà đa dạ. Đa điệt dạ tha. A di rị đô bà tỳ, a di rị đa, tất đam bà tỳ, a di rị đa, tì ca lan đế, a di rị đa, tì ca lan đa. Dà di nị, dà dà na. Chỉ đa ca lệ, ta bà ha. (3 lần) O
NGÀY ĐÊM AN LÀNH
Nguyện ngày an lành đêm an lành
Đêm ngày sáu thời đều an lành
Tất cả các thời đều an lành
Xin nguyện Từ Bi thường gia hộ. O
Nguyện ngày an lành đêm an lành
Đêm ngày sáu thời đều an lành
Tất cả các thời đều an lành
Xin nguyện Tam Bảo thường gia hộ. O
Nguyện ngày an lành đêm an lành
Đêm ngày sáu thời đều an lành
Tất cả các thời đều an lành
Xin nguyện Hộ Pháp thường ủng hộ. O
Nam mô Tiêu Tai Giáng Kiết Tường Bồ-tát. (3 lần)
NIỆM PHẬT
Di-đà thân Phật sắc vàng tươi
Tướng tốt quang minh vẹn đủ mười
Ánh sáng tỏa hình năm núi lớn
Mắt trong sợ nước bốn nguồn khơi
Hào quang hóa Phật bao nhiêu ức
Bồ-tát hiện thân gấp mấy mươi
Bốn tám lời nguyện mong độ chúng
Hoa sen chín phẩm rước lên ngôi. O
Nam mô Tây Phương Cực Lạc Thế Giới Đại Từ Đại Bi A-di-đà Phật. O
Nam mô A-di-đà Phật. (Nhiều, ít tùy thời gian)O
Nam mô Đại Bi Quán Thế Âm Bồ-tát. (3 lần) O
Nam mô Đại Thế Chí Bồ-tát. (3 lần) O
Nam mô Địa Tạng Vương Bồ-tát. (3 lần) O
Nam mô Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ-tát. (3 lần) O
XƯNG TÁN
Xưng tán Tây phương
Cực Lạc thanh lương
Hoa sen chín phẩm ngát hương
Cây báu thành hàng
Thường nghe thiên nhạc du dương
Phật A-di-đà tỏa ánh từ quang
Giáo hóa chúng sanh không lường
Giáng kiết tường
Hiện tiền bốn chúng xưng dương
Nguyện sinh an dưỡng
Hiện tiền bốn chúng xưng dương
Cùng sinh an dưỡng. O
KHUYẾN TU
Ngày nay lại đã qua rồi
Mạng căn huyết mạch lần hồi khô khan
Dường như cá cạn ở ao
Khổ thêm thời có chút nào vui đâu
Cần tự cứu lửa cháy đầu
Đừng cho sái buổi như chầu đế vương
Tấm thân mỏng mảnh vô thường
Sớm còn tối mất lo phương tu hành. O
HỒI HƯỚNG
Thí thực công đức vô biên
Xin đem hồi hướng mọi miền gần xa
Chúng sanh pháp giới bao la
Đều về Cực Lạc Di-đà Tây thiên
Nguyện tiêu ba chướng não phiền
Nguyện khai trí tuệ vô biên sáng ngời
Nguyện trừ tội chướng bao đời
Hành theo Bồ-tát đời đời vị tha
Nguyện sanh Tịnh độ Di-đà
Hoa sen chín phẩm là cha mẹ mình
Hoa khai ngộ pháp vô sanh
Cùng chư Bồ-tát bạn lành với ta
Nguyện đem công đức tạo ra
Hướng về khắp cả gần xa hưởng nhờ
Con cùng muôn loài thân sơ
Đều thành Phật đạo đến bờ an vui. O
PHỤC NGUYỆN
Nam mô Thập Phương Thường Trụ Tam Bảo. O
Nam mô Ta Bà Giáo Chủ Điều Ngự Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật. O
Nam mô Tây Phương Cực Lạc Thế Giới Đại Từ Đại Bi A-di-đà Phật.
Tác đại chứng minh. O
Giờ này đệ tử, cùng với đại chúng, cung kính trước Phật, thành tâm đọc tụng nghi thức cúng thí thực cô hồn và xưng danh hiệu Phật. Nguyện đem công đức này hồi hướng đạo Phật sáng thêm, xe Pháp thường chuyển, gió hòa mưa thuận, đất nước hưng thịnh, thế giới hòa bình, chúng sinh an lạc. O
Thứ nguyện: Cầu an đệ tử ………. cùng chư thiện nam tín nữ, nghiệp chướng tiêu trừ, tai qua bệnh khỏi, thân tâm an lạc, thường được kiết tường, vạn sự như ý, phát tâm Bồ đề, quay về chánh đạo, thấm nhuần mưa pháp, phước huệ song tu, gia quyến an khang, lòng tin Tam Bảo càng sâu, tâm từ đối chúng sinh tăng trưởng. O
Lại nguyện: Cầu siêu hương linh ………. cùng chư hương linh, cửu huyền thất tổ, các gia các tộc, chiến sĩ trận vong, đồng bào tử nạn, nương nhờ sức Phật, đến được đạo tràng, nghe kinh nghe Pháp, sớm thoát đường mê, sinh về Tịnh độ. O
Khắp nguyện: Kẻ mất siêu thăng, người còn phúc lạc, âm dương lưỡng lợi, pháp giới nhân thiên, đồng thành Phật đạo.
Nam mô A-di-đà Phật. O
TAM QUY Y
Tự quy y Phật, xin nguyện chúng sanh, thể theo đạo cả, phát lòng vô thượng. (1 lạy) O
Tự quy y Pháp, xin nguyện chúng sanh, thấu rõ kinh tạng, trí huệ như biển. (1 lạy) O
Tự quy y Tăng, xin nguyện chúng sanh, thống lý đại chúng, tất cả không ngại. (1 lạy) O
